Zowel uit het eerder verschenen Zwartboek van Ieder(in) en andere onderzoeken blijkt keer op keer dat de manier waarop jeugdhulp en -ondersteuning is ingericht, niet past bij wat nodig is voor kinderen met een levenslange, levensbrede hulpvraag en hun gezinnen. Daarbij gaat het over kinderen met bijvoorbeeld een (licht) verstandelijke beperking, een lichamelijke beperking, zintuigelijke beperking, of een meervoudige beperking, kinderen met autisme-spectrum-stoornis of met een chronische ziekte die dagelijks extra ondersteuning en/of zorg vraagt.
Te groot beroep op ‘eigen kracht’
Het Rapport Toegang bevestigt veel van de problemen die in de eerdere onderzoeken naar voren komen. Zo wordt er te gemakkelijk of zelfs geheel onterecht een beroep op ‘eigen kracht’ en oplossingsvermogen van de gezinnen zelf gedaan, constateert nu ook het Rapport Toegang. Goede zorg en ondersteuning blijven daardoor uit. Dit leidt in de praktijk tot onrust, overbelasting of zelfs crisissituaties in de gezinnen.
Luister beter naar ouders
Eén van de problemen in de jeugdhulp en ondersteuning is dat er te weinig kennis is over deze groep jeugdigen. Ook wordt er door professionals, gemeenten en zorgaanbieders te weinig geluisterd naar de ouders of verzorgenden. Hun ervaringen, kennis en ondersteuningsvraag komen onvoldoende aan bod. Dit draagt eraan bij er te vaak geen of niet-passende zorg en ondersteuning wordt aangeboden. Daarbij gaat het niet alleen om zorg, maar ook om levensbrede ondersteuning voor onderwijs, werk en wonen.
Volgens Ieder(in) is het sterke punt aan dit rapport dat de levensloop van jeugd met een levenslange en levensbrede beperking nu beter en integraal in beeld is. De adviezen die op tafel liggen moeten tot verbetering van de inzet van ondersteuning leiden.
Enkele adviezen uit het rapport:
- breng in beeld wat er voor een gezin nodig is
- trek nauw op met de ouders en verzorgenden, luister naar hun ervaring en naar wat zij nodig hebben
- meer langdurige indicaties
- kijk levensbreed: kinderen moeten een toekomst kunnen opbouwen en maatschappelijk kunnen meedoen
- doe niet langer een onterecht of onrealistisch beroep op ‘eigen kracht’
- neem (vermeende) knelpunten in wetgeving en uitvoering zo snel mogelijk weg, kijk over de wetten heen
- bied professionals ruimte om – samen met ouders – goede oplossingen te vinden
Hoe verder?
Met het ministerie van VWS en de andere partijen is afgesproken dat de adviezen niet vrijblijvend zijn. Met dit rapport als startpunt moeten merkbare en meetbare verbeteringen bereikt worden. Over het doorvoeren van de verbeteringen en het monitoren van de resultaten worden nog afspraken gemaakt met gemeenten en zorgaanbieders. Ieder(in) blijft alert dat de adviezen uit dit rapport worden toegepast.
Het rapport ‘Toegang voor jeugd met een levenslange en levensbrede hulpvraag’ is hieronder te downloaden.
Meer over de problemen in de jeugdhulp:
Nieuw onderzoek bevestigt: Jeugdwet schiet tekort voor jeugd met beperking
Zwartboek: Kinderen met langdurige beperking ‘dakloos’ in de Jeugdwet