Grootste groep mensen met een beperking telt niet mee
De banenafspraak wordt keer op keer behaald, maar de arbeidsparticipatie van alle mensen met een arbeidsbeperking blijft al jaren nagenoeg gelijk. De banenafspraak is er namelijk enkel voor mensen die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Een grote groep mensen met een arbeidsbeperking kan (soms net) wel het minimumloon verdienen, maar loopt tegen dezelfde drempels aan als mensen die binnen het doelgroepregister vallen. Mensen met een WIA uitkering of een beschut werk indicatie tellen evenmin mee. Deze groepen worden door werkgevers vaak niet aangenomen, omdat zij niet tot de doelgroep banenafspraak behoren.
Overheid maakt voorbeeldrol niet waar
Het behalen van de doelstelling is grotendeels dankzij bedrijven uit de marktsector. De overheid blijft met 4.285 gerealiseerde banen ver achter ten aanzien van de beoogde doelstelling van 15.000 eind 2019. In het wetsvoorstel ‘vereenvoudiging banenafspraak’ wordt zelfs voorgesteld het onderscheid geheel te laten vervallen. Dit is onwenselijk, omdat juist de overheid zeker in deze tijd een voorbeeldpositie moet innemen. In onze reactie op de internetconsultatie hebben wij onder meer voor deze punten aandacht gevraagd.
Beloftes beschut werk blijven uit
Eind 2019 zouden er 6.000 beschut werk plekken moeten zijn. Ondanks de bijna 7.000 positieve adviezen, zijn er slechts 4.004 mensen aan het werk. Het vierde kwartaal laat zien dat de groei in het aantal plekken af lijkt te nemen (van 405 in het derde kwartaal naar 322 in het vierde kwartaal). Gemeenten die hun taakstelling niet halen, ontvangen ondertussen wel financiering voor beschut werk van het Rijk, terwijl mensen met een indicatie beschut werk zonder werk en loon thuis zitten.
Betere stimuleringsregeling voor mensen met een arbeidsbeperking
De coronacrisis treft werknemers met en zonder een arbeidsbeperking. Mensen met een beperking werken relatief vaker in een tijdelijk contract of vanuit detachering. Deze contracten zullen worden stopgezet en opnieuw een baan vinden is nog altijd een stuk minder makkelijk voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit komt door gebrekkige ondersteuning en regelingen die niet of onvoldoende werken. Daarom is het belangrijk dat kritisch wordt gekeken naar aanvullende maatregelen en herzieningen op bestaande stimuleringsmaatregelen om te blijven bouwen aan een inclusieve arbeidsmarkt.
Coronacrisis
De doelstelling van de banenafspraak is gehaald door de economische voorspoed in 2019. De negatieve economische gevolgen van de coronacrisis zal tonen of de banenafspraak in tijden van recessie een dempende werking heeft op baanverlies voor mensen met een beperking. Zij mogen er niet onevenredig meer last van hebben dan iemand zonder beperking. Het resultaat van de crisis zal pas later in de cijfers van het UWV te zien zijn, omdat deze cijfers over 2019 gaan.