De aanpak die Ieder(in) de Tweede Kamer en het kabinet aanreikt, bestaat onder meer uit de volgende punten:
Eén passend kader of wettelijke regeling
Mensen met een levenslange, levensbrede beperking lopen totaal vast in het versnipperde en verkokerde zorg- en ondersteuningssysteem en de uitvoering hiervan. Eigen kracht en zelfredzaamheid worden overschat. Dit beeld wordt ondersteund door onder andere het Sociaal en Cultureel Planbureau en veel (wets)evaluaties en onderzoeken. Het gaat om mensen die op meerdere levensterreinen en voor verschillende levensfases ondersteuning nodig hebben. Naast de zorgwetten hebben zij bijvoorbeeld ook te maken met de Participatiewet of de Wet passend onderwijs. In de praktijk stuiten zij dan ook nog vaak op bureaucratie, hardvochtigheid, wantrouwen en uitgangspunten die gewoonweg niet aansluiten op mensen met een levenslange, levensbrede beperking.
Ieder(in) vraagt de minister en Tweede Kamer daarom om – samen met ervaringsdeskundigen en hun vertegenwoordigende organisaties – in gesprek te gaan over een apart kader voor mensen met een levensbrede, levenslange beperking en deze samen met hen te ontwikkelen. Dat kader regelt hun zorg en ondersteuning over de verschillende wetten, regelingen en domeinen heen.
Verbeteringen in sociaal domein en zorgwetten
Het kabinet heeft aangegeven voornamelijk aan verbetering te willen werken binnen het huidige stelsel voor zorg en ondersteuning. Ondanks de brede wens om de mensen echt centraal te stellen, zijn bij de toegang tot zorg en ondersteuning nog veel te vaak het systeem en de financiën doorslaggevend.
Hierdoor wordt vaak geprobeerd mensen met complexere hulpvragen door te schuiven en gaat de voorkeur uit naar lichtere ondersteuningsvragen. In de praktijk worden kortlopende indicaties en beschikkingen afgegeven en wordt vooral bekeken welk aanbod en budget er al is, in plaats van wat echt nodig is voor mensen.
Naast een apart kader voor mensen met een levenslange, levensbrede beperking, ziet Ieder(in) de inrichting van een onafhankelijke beoordeling en het opstellen van landelijke normen en regels als de belangrijkste verbeteringen voor het sociaal domein. Hierover willen we graag in gesprek met de minister, gemeenten en aanbieders.
Eén loket voor hulpmiddelen
De problemen met het aanvragen en verkrijgen van hulpmiddelen zijn nog altijd groot, ondanks allerlei verbeterafspraken. Onlangs besteedde het tv-programma Kassa aandacht aan ouders van wie het kind naar een instelling ging en die hun hulpmiddelen die zij uit de Wmo en Zvw hadden gekregen, om bureaucratische redenen moesten inleveren.
Wat Ieder(in) betreft toont dit nogmaals de noodzaak aan van één loket voor toegang tot hulpmiddelen, los van allerlei wetten en regelingen. Geef daarnaast ouders of wettelijk vertegenwoordigers de regie over de hulpmiddelen zij nodig hebben en geef ze de vrije keuze in leverancier.
Bestaanszekerheid en Toekomstagenda Gehandicaptenzorg
In de brief vragen we verder aandacht voor de volgende punten:
– Betere informatie over de bestaanszekerheid en participatie van mensen met een beperking.
– Sterkere positie en beter betrekken van onze organisaties bij het afronden, monitoren en evalueren van de Toekomstagenda Gehandicaptenzorg. Dit is onontbeerlijk voor een gelijkwaardige inbreng in het denken over de toekomst van zorg, ondersteuning en participatie van onze achterban.
Brief Alliantie VN-verdrag Handicap: leefwereld centraal
De Alliantie VN-Verdrag, waar Ieder(in) onderdeel van is, pleit in een aparte brief aan de Kamer voor één landelijke integrale aanpak en visie op alle beleid dat mensen met een beperking betreft. Met betrokkenheid en samenwerking van alle ministerie en een breed overleg van ministeries en vertegenwoordigende organisaties van mensen met een beperking. Hierin moet de mens en de leefwereld centraal staan in plaats van de wetten en domeinen én hierin moet de opgave van de implementatie van het VN-verdrag een plek krijgen. Mira Thompson, een van de mensen betrokken bij de Alliantie: “Het hebben van een beperking en alles daar omheen organiseren is al een dagtaak op zich. Terwijl de bedoeling is dat met de juiste ondersteuning mensen met een beperking ook naar school gaan, een baan hebben en sociale activiteiten ondernemen.”
De brief aan de Tweede Kamer van Ieder(in) over het gehandicaptenbeleid en de brief van de Alliantie VN-verdrag Handicap zijn hieronder te downloaden.
Ieder(in) ondersteunt tevens de brief van een aantal ervaringsdeskundigen die deelnamen aan een gesprek met het ministerie van VWS over de hardvochtigheid van beleid en uitvoering in de sociale zekerheid en het sociaal domein. Ook die brief is hieronder te downloaden.
Het commissiedebat Gehandicaptenbeleid/Langdurige Zorg is donderdag 21 april, aanvang 10 uur, live te volgen via: Livestream: Troelstrazaal | Tweede Kamer der Staten-Generaal