De oppositie – en de Herfstpartijen (D66, CU en SGP) – zei herhaaldelijk dat de wetteksten door de VVD en de memorie van toelichting door de PvdA geschreven lijken te zijn. De wet richt zich vooral op de, niet-willers‚ en niet op de, niet-kunners. Niet-kunners, zoals Wajongers die in 2015 onder de Participatiewet vallen, maar geen werk kunnen vinden. Dat zij hierdoor in de problemen kunnen komen, lijkt bijzaak. Het lukte de staatssecretaris niet om het verschil te overbruggen. In de wettekst staat dat burgers en gemeenten veel, moeten. Het verschil is wel dat gemeenten wel grote beleidsruimte hebben in de uitwerking. De Kamer zet hier grote vraagtekens bij.
Verzachting kostendelersnorm
Hoe kan voor Wajongers die onder de Participatiewet gaan vallen de kostendelersnorm worden verzacht? In het sociaal akkoord is hiervoor een budget van 100 miljoen afgesproken. Dit staat in schril contract met het regeerakkoord Rutte II. Nibudonderzoeken van zowel CG-raad/Platform VG als de SP tonen aan dat de inkomenseffecten enorm zullen zijn.
Ook de overgangstermijn van 2,5 jaar die wel in de eerdere versies van de Participatiewet stond, is uit het voorstel gehaald.Onduidelijk is of, en zo ja hoe, dit gerepareerd wordt. De Kamer wil hierover duidelijkheid vóór de sluiting van de schriftelijke vragenronde voor de Participatiewet (17 januari).
CDA (Heerma) en 50plus (Klein) vroegen daarnaast aandacht voor de kostendelersnorm voor AOW-ers als zij samenwonen en/of met thuiswonende kinderen. De beoogde activering van de WWB gaat in dit geval niet op, AOW-ers zijn immers gepensioneerd. Klijnsma is niet bereid dit aan te passen omdat de bezuinigingen zijn ingeboekt.
Mantelzorg kan ook tegenprestatie zijn
Klijnsma herhaalde dat burgers zelf zeggenschap hebben over de invulling van hun maatschappelijke tegenprestatie en dat de duur en omvang beperkt zijn. Ook mantelzorg kan een vorm van tegenprestatie zijn als de omvang en duur ervan niet incidenteel zijn. Gemeenten zijn dan verplicht mantelzorg te accepteren als tegenpresentatie.
Verplichting medewerking medische behandeling en straf
Kamerlid Weyenberg (D66) vroeg de staatssecretaris of de gemeente iemand met een hernia kan dwingen om zich te laten opereren of anders de persoon in kwestie kan bestraffen? Zo staat het in de wet. Het antwoord: JA! Dit is in strijd met onder meer de Grondwet en verschillende internationale verdragen.
Vervolgdebat in januari
Het debat wordt in januari vervolgd. Staatssecretaris Klijnsma zal haar tijd hard nodig hebben om zich hierop goed voor te bereiden en om met acceptabele wijzigingen in het voorstel te komen.
Downloads:
32_20131212_Brief_maatregelen_WWB-1.pdf – PDF (66 KB)