Dick Cochius, voorzitter van het lokaal platform in Arnhem: ‘Een goed platform bespaart de gemeente geld’

Dick is een actief man. Naast voorzitter van het Arnhems platform is hij ook voorzitter van de klankbordgroep Per Saldo. Hij is voorvechter van persoonlijke assistentie en was daarom actief binnen de werkgroep De Rode Bril. Hij is bestuurslid van Spierziekte Nederland geweest en is bondscoach van het Nederlands elektrisch rolstoelhockeyteam. Ook is Dick betrokken bij het werk van Ieder(in). Zo was hij onder meer als ervaringsdeskundige bij de gesprekken die Ieder(in) voerde met Mark Rutte over het corona-beleid. Dick heeft de spierziekte SMA.

Schermen met ‘niets over ons zonder ons’

Voordat Dick in 2017 voorzitter werd van de APCG, was hij al jarenlang als vrijwilliger actief voor het platform. Hij heeft de rol van het platform zien veranderen. “We hebben een deel van onze activiteiten moeten afstaan aan de WMO-adviesraad. Hierdoor werden we een belangenorganisatie in plaats van ook een adviesorgaan. Dat maakt het er niet makkelijker op. De gemeente gaat vaak af op het advies van de WMO-raad. Daardoor worden wij nogal eens te laat benaderd, als dingen al gepasseerd zijn. ‘We hebben advies gevraagd’, zeggen ze dan. Maar wij staan veel meer dan de leden van de WMO-adviesraad aan de gebruikerskant. Wij zijn ervaringsdeskundig.”

“We schermen wel met ‘Niets over ons zonder ons’, maar ook daarover is discussie. De gemeente probeert dat op te lossen door losse inwoners te vragen of klankbordgroepen te maken. Maar een klankbordgroep is niet hetzelfde als een lokaal platform. Een platform heeft het totale overzicht. Wij praten niet vanuit de individuele inwoner en wij kennen ook een stuk geschiedenis. Als platform heb je gewoon een breder blikveld.”

Ga als platform in gesprek met alle partijen

Toch is Dick niet ontevreden over de positie die de APCG heeft in Arnhem. Toen hij als voorzitter startte, was er discussie over het bestaansrecht van het APCG en dreigde de subsidie stopgezet te worden. Die dreiging is er niet meer. “Het APCG is een krachtig platform. We zijn bekend en worden veel gevraagd. Toen ik voorzitter werd, heb ik gezegd: we moeten zorgen dat we heel erg zichtbaar zijn. Daar zijn we gelukkig goed in geslaagd.”

Grote vraag is natuurlijk: hoe doe je dat, zichtbaar worden? Dick: “Goede communicatie is belangrijk. Laat je stem horen. Laat je niet opzij zetten door ‘we hebben al een advies van de WMO-raad’. Ga zeker ook in gesprek met de politiek. De Raad is tenslotte het hoogste orgaan van de gemeente. Zorg dat zij weten wie je bent. Het helpt als je de Raad een beetje mee hebt.”

Maar de grootste tip die Dick heeft voor andere platforms, is een strategische: “Ga vooral niet de strijd aan. Probeer altijd het gesprek te voeren. Soms is dat lastig. Als je boos bent, is het heel verleidelijk om te gaan vechten. Maar ik heb wel gemerkt dat je in dat soort gevechten aan het kortste eind trekt. Dus blijf in gesprek.”

Een lokaal platform heeft betaalde krachten nodig

Er is nog een factor die de APCG tot een sterk platform maakt: drie betaalde krachten. Dick: “Daar hebben we natuurlijk mazzel mee, want dat helpt wel. Om een krachtig platform te zijn, heb je tegenwoordig wel betaalde krachten nodig.”

Dat komt onder meer door de toegenomen inclusie, meent Dick. “Mensen met een beperking hebben vaak een beperkte hoeveelheid energie. En anders dan dertig jaar geleden, nu de maatschappij inclusiever is geworden, hebben ze vaker een baan. Dat is prachtig natuurlijk, maar daardoor hebben ze geen tijd en energie meer over om ook nog eens vrijwillig dit soort belangen te gaan behartigen. Je hebt gewoon betaalde krachten nodig. Die kunnen de organisatie aansturen en vrijwilligers ondersteunen.”

Een goed lokaal platform werkt kostenbesparend

Voor betaalde krachten heb je wel (meer) subsidie van de gemeente nodig. Dick ziet dat niet als een obstakel. Integendeel. “Het levert de gemeente veel geld op als je een goed platform hebt. Een goed platform werkt voor een gemeente kostenbesparend. Als platform filteren we veel vragen en signalen van onze achterban, inwoners van de gemeente Arnhem; vragen die anders bij de gemeente op het bordje komen te liggen. We kunnen veel vragen beantwoorden en de juiste informatie geven. Het komt ook regelmatig voor dat de gemeente iets opnieuw moet aanleggen of iets achteraf moet herstellen omdat het in de praktijk niet blijkt te functioneren, bijvoorbeeld een nieuwe oprit. Dit kost extra geld. De gemeente kan dit voorkomen door vooraf het platform te betrekken.” Dicks eindconclusie is stevig en helder als glas: “Je bent als gemeente gek als je het lokale platform niet goed ondersteunt.”

Arnhemse standaard toegankelijkheid

In de jaren van zijn voorzitterschap heeft het APCG grotere en kleinere successen gekend. Dick is met name trots op wat er op het vlak van toegankelijkheid bereikt is. “We hebben de Arnhemse standaard toegankelijkheid. Die gaat iets verder dan de gewone toegankelijkheidsrichtlijnen. Het gaat natuurlijk nooit snel genoeg, maar ik denk dat we toegankelijkheid in Arnhem heel goed op de kaart hebben gezet.”

Op andere punten valt er nog wel wat te behalen. “We willen beter betrokken worden op dossiers binnen het sociale domein, zoals de Wmo, wonen en werk. En bij het maken van beleid mag ook in Arnhem nog steeds beter gekeken worden naar het VN-verdrag Handicap. Vragen als ‘Hoe kunnen we mensen laten participeren?’, ‘Wat heeft iemand nodig?’ moeten centraal staan, in plaats van dat er eerst naar geld gekeken wordt.’

Een klein Twitteroorlogje

Wat is zijn grootste ergernis als voorzitter? Het is de eerste vraag waar Dick wat langer over nadenkt. Uiteindelijk herinnert hij zich “een akkefietje” met een wethouder van het vorige college. “Dat ging over de toegankelijkheid van het filmtheater dat gebouwd was. Er werd ons gezegd dat er voldoende ruimte voor rolstoelen was en dat de toiletten goed toegankelijk waren. Maar bij de oplevering bleken rolstoelplaatsen en de toiletten te krap.” Met een glimlach: “Ja, toen kregen we daar een Twitteroorlogje over.”

Ondanks zijn glimlach is duidelijk dat het bij Dick niet goed valt als het platform niet serieus genomen wordt. “Als je vooraf aangeeft dat iets niet gaat werken en dat ze het dan toch uitvoeren, dat stoort mij enorm. Of dat ze je geruststellen dat het in orde komt en dat het dan toch niet zo blijkt te zijn. Of als er gezegd wordt dat we betrokken zijn en dat dat achteraf dan helemaal niet zo is.”

De volgende stap: de gemeenteraad?

Na 4,5 jaar het boegbeeld te zijn geweest van de APCG, is het voor Dick tijd voor iets anders. Hij overweegt zich kandidaat te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Wil hij als politicus alles gaan regelen wat hij als belangenbehartiger niet voor elkaar heeft gekregen? Nee, zijn motivatie is minder complex. Dick: “Ik vind politiek leuk.”

Maar even later zegt hij iets waaruit blijkt dat inclusie toch ook een rol speelt. “Ik weet nog niet zeker of ik het ga doen, want er zitten nogal wat haken en ogen aan, maar ik wil het wel graag. Ik vind het belangrijk dat er in de Raad niet alleen maar gesproken wordt over inclusie, maar dat het ook ervaren wordt. Zo van: ‘Oh, wacht even, Dick is er ook, dus die bijeenkomst kan niet daar’. Als ik zelf in de Raad zit, dan ervaren ze inclusie van heel dichtbij.”

Tekst – Margreet Jonge Poerink

Arnhems Platform Chronisch zieken en Gehandicapten is lid van Ieder(in). Belangenorganisaties en patiëntenverenigingen kunnen lid worden van Ieder(in).