Platform VG en CG-Raad benadrukken het grote belang van eigen regie en keuzevrijheid. Dit betekent dat mensen met een verstandelijke beperking en hun ouders/familie het fundamentele recht hebben om zoveel mogelijk zelf te bepalen hoe ze willen wonen, met wie en in welke omgeving.
Ingezette tendens
Vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw kiezen steeds meer grote instellingen ervoor om, in overleg met cliÌÇnten en hun vertegenwoordigers, bewoners te huisvesten in kleinschalige woonvormen in dorp of stad. Ook zien we sinds eind jaren negentig een toename van particuliere initiatieven; kleinschalige woonvormen die ouders opzetten voor hun kinderen. Voor veel mensen met een verstandelijke beperking is het wonen in de wijk een verrijking van hun leven ten opzichte van het wonen op een instellingsterrein. Ze kunnen meer activiteiten ondernemen, daarbij gebruikmakend van reguliere voorzieningen. Soms blijkt wel dat het lastig is om sociaal te integreren.
Integratie gaat niet vanzelf
Om sociaal te integreren moet je wel wat doen en dat geldt zeker voor mensen met een (verstandelijke) beperking. Zij hebben vaak moeite om zelf contact met mensen in de buurt te maken. Daarom is het zo belangrijk dat een verhuizing of opzetten van een nieuwe woonvorm in dorp of stad in goed overleg gaat met de (toekomstige) buren en dat het buurthuis en andere reguliere voorzieningen betrokken zijn bij de woonvormen. In de praktijk blijkt dat het goed werkt om begeleiders of mediators in te zetten. Dit doet zorginstelling Pameijer bijvoorbeeld met hun kwartiermakers. De instelling heeft hierover een filmpje gemaakt.
Kiezen voor een woonvorm die past
Niet iedereen met een verstandelijke beperking is het beste uit in de wijk. Er zijn mensen voor wie het prettiger en beter is om op een instellingsterrein te wonen. Bijvoorbeeld omdat iemand in een woonwijk wordt beperkt in zijn mogelijkheden. Iemand die niet verkeersveilig is, kan in de woonwijk niet fietsen, maar kan dat w̩l op een afgeschermd terrein van de instelling. Uit een studie van de Friese zorginstelling Talant in samenwerking met Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat het vooral gaat om mensen met een ernstige (meervoudige) beperking en gedragsproblematiek die beter af zijn in een instelling.
Toekomstbeeld
In de toekomst zullen we een toename zien van mensen met een verstandelijke beperking die in woonwijken wonen. De overheid wil immers dat mensen steeds langer thuis blijven wonen of juist vanuit instellingen verhuizen naar de wijk. Met een paar aandachtspunten zal dit in de meeste gevallen Û÷gewoonÛª goed gaan en kunnen mensen mÌ©t en zonder beperking als goede buren door het leven gaan.