Ze noemt zichzelf geen activist, maar strijdbaar is ze wel. En zeer actief. Ze is projectmanager bij het Platform Gehandicaptenbeleid Oldambt, secretaris van de Provinciale Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad Groningen, en bestuurslid van een wijkplatform en een bewonerscommissie.
In 1995 werd ze ziek. Wat ze heeft, is nooit ontdekt, maar haar lichaam lijkt zich langzaam af te breken. Ze is gebonden aan de rolstoel, heeft een geamputeerd been, een katheter (vanwege een spastische blaas) en een stoma. Een betaalde baan ligt al jaren niet meer binnen haar bereik. Wat best opmerkelijk is, want als belangenbehartiger is ze wekelijks meer dan fulltime in touw.
Een van haar jongste projecten is het opzetten van een VN-panel in Oldambt. Mensen vinden voor het panel was niet lastig. In haar netwerk vond ze vrij snel vijftien enthousiastelingen. De officile start van het panel was op 21 januari, precies op de dag dat de Tweede Kamer het VN-verdrag aannam. “Dat was toevallig, maar wel leuk.’
Bewustwording
Het panel gaat meehelpen aan een goede uitvoering van het VN-verdrag in de gemeente Oldambt. Wat is daarvoor nodig? Dale: “Allereerst moeten de mensen van het panel zelf goed begrijpen wat het VN-verdrag inhoudt. Ze moeten heel goed kunnen uitleggen wat het VN-verdrag betekent in de praktijk. En verder is algemene bewustwording cruciaal; bewustwording bij de gemeente n bij de burgers.’
Een van dingen waar mensen zich veel meer van bewust moeten zijn, is dat het VN-verdrag niet alleen over toegankelijke gebouwen gaat. “Toen de Tweede Kamer het VN-verdrag aannam, had de media het vooral over de toegankelijkheid van openbare gebouwen. Maar het VN-verdrag gaat over veel meer. Het gaat ook over recht op onderwijs, recht op werk, recht op zelfstandig wonen en recht op een behoorlijke levensstandaard. Dat moeten we niet vergeten.’
Sneeuwbaleffect
Het is de bedoeling dat het VN-panel zelfstandig gaat werken en overal bij betrokken wordt.Dale heeft de taak het panel op gang te brengen. “Daar ligt ook mijn kracht: dingen opzetten en vervolgens laten draaien. Mensen met elkaar in contact brengen en op n lijn zetten.’
Het VN-panel is voortvarend van start gegaan. Ze organiseren twee informatiebijeenkomsten die druk bezocht worden. Via het netwerk van Dale bereiken ze niet alleen ambtenaren in het gemeentehuis, maar ook lokale media.
“Het College was nog weinig betrokken bij het VN-verdrag, maar omdat de media over ons schreef, verschenen we ineens op het interne informatiescherm van de gemeente. We vielen op als goed initiatief, ook bij het College. Het is een sneeuwbaleffect. Het College heeft ons inmiddels uitgenodigd om te komen praten.’
Geen onwil
Komen praten is precies wat Dale graag doet. Haar motto hierbij: gooi geen knuppel in het hoenderhok. “Je moet een doel hebben, maar je moet niet willen breken. Sommige mensen zijn zo boos, die stappen meteen naar de krant. Daar gooi je de deur mee dicht. Argumenteren, overleggen en belangstelling tonen, daarmee hou je deuren open. Ik doe dit werk al meer dan twintig jaar en nog nooit heeft iemand de deur dichtgegooid.’
Met begrip bereik je meer, vindt Dale. En begrip heeft Dale zeker. “Ambtenaren zijn ook maar mensen. En het is vaak geen onwil. Ambtenaren worden ook beperkt, door geld of uren. Ik hoor vaak: -ik wil wel, maar we hebben geen geld’, of -we hebben geen mensen’. Ik zeg dan: -maar als we het nou eens samen doen?’, of -als we het geld dan ergens anders vandaan halen?’
Deze aanpak heeft voor Dale alleen maar voordelen. “Zo hou je niet alleen de deur open, je wordt ook als een gelijke behandeld.’
Dit interview is geschreven voor de L(in)k Lokaal, de Ieder(in)-nieuwsbrief voor lokale belangenbehartigers. Ook de L(in)k Lokaal ontvangen. Meld u aan.
Meer over Jolanda Dale in het artikel Dagblad van het Noorden
Met een beperking is niets vanzelfsprekend