Voorall behartigt de belangen van Hagenaars met een beperking, óók op het speerpunt digitale toegankelijkheid. Bart Borsje: ‘Samen met ons testteam test ik websites van onder meer de gemeente en breng ik advies uit. Dat doen we gevraagd en ongevraagd. Zo raken we in gesprek met de gemeente en werken we samen aan digitale toegankelijkheid.’
Ongevraagd advies
Om bij de gemeente een ingang te vinden, maakt Voorall gebruik van haar netwerk. Maar soms levert dat onvoldoende op en is een brief aan de wethouder nodig. Bart: ‘De gemeente werkt momenteel aan het toegankelijk maken van hun website, hierbij zijn wij nog niet betrokken. Daarom zijn we zélf aan de slag gegaan. Eerst hebben we samen met onze achterban bepaald wat onze prioriteiten zijn, zoals de Wmo. In 2020 gaan we de aanvraagprocedure van de Wmo testen op toegankelijkheid. De resultaten sturen we in een ongevraagd advies op naar de wethouder. Die is verplicht daarop te reageren.’
Gespreid bedje
Eerder, bij het Bureau Verkiezingen van de gemeente, ging het gemakkelijker. Margreet: ‘We werken al langer samen met de gemeente op het gebied van verkiezingen. Dit doen we samen met mensen met een beperking en dat is ook de wens vanuit het Bureau Verkiezingen. We kwamen dus in een gespreid bedje. De ambtenaren waren bekend met het fenomeen ‘testteam’. Ons mobiele testteam bestaat uit mensen met verschillende beperkingen en heeft de toegankelijkheid van de stemlokalen getest.’
Toegankelijke kandidatenlijst
Naast de stemlokalen werd de verkiezingssite op toegankelijkheid getest. Zo zijn mensen met een visuele beperking – bijvoorbeeld voor het lezen van de kandidatenlijst – geheel afhankelijk van de website. Als dit een ontoegankelijke PDF is, kunnen zij er niets mee. Margreet: ’Er wordt niet nagedacht over het gebruik van computers door blinden en slechtzienden. Vaak wordt gedacht: ‘Die mensen kunnen toch niets zien’. Terwijl juist websites een scala aan mogelijkheden bieden, mits toegankelijk aangeboden. En trouwens, toegankelijkheid biedt voor iedereen veel voordelen!’
Testprotocol
Voorall heeft het geluk dat Bart Borsje expert digitale toegankelijkheid is. Hij schrijft het testprotocol, begeleidt het digitale testteam en stelt het rapport op. Bart: ‘Ik geef er de voorkeur aan dat de gemeente zélf een testprotocol opstelt of daarvoor een extern deskundige inhuurt. Zij zijn tenslotte verantwoordelijk’. Bij de verkiezingssite ging het overigens eerst mis. ‘De testers konden de link naar de testomgeving niet openen. Het formulier dat erachter zat was niet bruikbaar voor onze blinde testers.’ Door een directe lijn met de ICT-er van de gemeente was het probleem snel opgelost.
Gebruiksvriendelijkheid
Het digitale testteam van Voorall is aanvullend op de formele testen die de gemeente uitvoert. Die testen of de website voldoet aan de 50 succescriteria voor toegankelijkheid. Bart: ‘Die 50 criteria gaan niet over de inhoud van de website. Wij testen daarom óók of de informatie begrijpelijk en vindbaar is. Overigens kunnen wij niet alle criteria testen en blijft een formele test nodig.’
Trots
Bart en Margreet zijn trots op de mensen van het testteam. ‘Hun bereidwilligheid om tijd te investeren is groot. Zij denken ook na over wat nodig is voor een gebruiksvriendelijke website’, aldus Bart. Margreet: ‘Het brengt ons veel, om samen zo’n traject in te gaan. De mensen doen het vanuit hun hart. Dat heeft geleid tot draagvlak bij de ambtenaren van het Bureau Verkiezingen. Zij waren zeer dankbaar voor de vele tips en adviezen. Het heeft echt geleid tot kwaliteitsverbetering.’
Waarborg voor de toekomst
En hoe blijft de toegankelijkheid ook in de toekomst gewaarborgd? Bart: ‘Voor de verkiezingswebsite streven we naar een standaardprocedure vóór elke verkiezing, met de gebruikerstest als vast onderdeel.’ Ook is de gemeente verplicht een verklaring te publiceren op de website, met daarin de maatregelen om de website toegankelijk te maken en te houden. ‘Als Voorall zien we het als onze taak om bij te houden of deze maatregelen worden uitgevoerd en anders de gemeente aan zijn jasje te trekken’ aldus Margreet.
Dit interview is geschreven voor de Toolkit Maak je gemeente website toegankelijk.
De prioriteiten van Voorall
Toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van:
- Aanvragen Wmo-voorzieningen
- Aanvragen paspoort en rijbewijs
- Meldingen openbare ruimte (i.v.m. fysieke toegankelijkheid)
- Aanvragen Verklaring Omtrent Gedrag (i.v.m. vrijwilligerswerk)
- Aanvragen parkeervergunningen
Tips voor het agenderen van digitale toegankelijkheid
- Heb je nog geen contacten bij de gemeente, benader dan eerst de wethouder of de afdeling communicatie. De wethouder is verplicht op brieven te reageren.
- Komt er géén of onvoldoende reactie, stuur dan een brief naar de gemeenteraad.
- Vraag mensen met een beperking om een demonstratie te geven. Bestuurders en ambtenaren zien dan tegen welke online drempels mensen met een beperking aanlopen en wat de mogelijkheden zijn als je het wél goed organiseert.
- Combineer dit met het geven van cijfers over hoeveel mensen met een beperking woonachtig zijn in je gemeente. Dit creëert een gevoel van urgentie.
- Het is belangrijk is dat je een vaste contactpersoon krijgt.
Tips voor het werken met een digitaal testteam
- De tester moet digitaal vaardig zijn, want anders test je meer de persoon dan de website.
- De tester moet voldoende tijd vrij kunnen en willen maken.
- De tester moet de opdrachten zelfstandig kunnen maken op basis van een testprotocol. Hij/zij voert de test namelijk thuis uit met eigen hulpapparatuur en – software.
- Zorg voor voldoende diversiteit in je team wat betreft type beperking. In het digitale testteam van Voorall zitten mensen met een visuele, auditieve en motorische beperking, aangevuld met mensen met een chronische ziekte en laaggeletterdheid.
- Geef vooraf informatie aan het team over de wettelijke criteria en de wijze waarop mensen met een beperking een website gebruiken. Zo kan de tester beter toelichten waarom iets wel of niet werkt en voor wie.
- Een testteam van gebruikers vervangt nooit de formele (automatische en handmatige) test die álle 50 criteria test. Het Voorall team test alleen de meest voorkomende problemen en de gebruiksvriendelijkheid.
- Bedenk dat de gemeente zélf verantwoordelijk is en blijft voor de web-toegankelijkheid.
Het digitale testteam van Voorall
Het testteam bestaat uit 11 leden, onder wie mensen met een visuele, auditieve en motorische beperking, aangevuld met mensen met een chronische ziekte en mensen die laaggeletterd zijn. Het testteam heeft 10 adviezen uitgebracht, een kennismiddag georganiseerd over digitale toegankelijkheid en een bijeenkomst gehouden met ervaringsdeskundigen bij een lokale welzijnsorganisatie.